Khái niệm bơm dầu và những loại máy bơm dầu cho xe

Mỗi một chi tiết trên động cơ đều đóng vai trò thiết yếu cho động cơ hoạt động đúng công suất. Trên động cơ ôtô, chủ yếu sử dụng bơm dầu bánh răng. Do nó có kết cấu nhỏ gọn và dễ bố trí trên động cơ. Đảm bảo cung cấp lượng dầu liên tục và có tuổi thọ sử dụng dài. Ở đây, chúng ta có thể khảo sát một số loại bơm phổ biến sử dụng trong động cơ đốt trong.

Những loại máy bơm dầu xe ô tô điển hình

Bơm dầu là một chi tiết trên động cơ đốt trong, chúng đều là những loại bơm thể tích chuyển dầu bằng áp suất thuỷ tĩnh. Một số loại bơm phổ biến là bơm dầu bánh răng, bơm piston, bơm phiến trượt, bơm trục vít. Mỗi một loại này đều có những đặc điểm riêng phù hợp với phạm vi sử dụng khác nhau.

Bơm dầu bánh răng

Bơm bánh răng chủ yếu được ứng dụng trong các máy thuỷ lực, hệ thống điều khiển tự động, trong công nghệ chế tạo máy móc thông minh và trong bôi trơn những bộ phận chuyển động của máy. Đặc điểm của bơm dầu bánh răng là không có van hút và đẩy. Nhờ vậy nên bơm bánh răng quay với vận tốc lớn hơn thông thường và được truyền động trực tiếp từ động cơ xe.

Khi làm việc, bánh răng sẽ luôn tiếp xúc với dầu nhớt ô tô, dầu thuỷ lực nên giúp cho thời gian sử dụng lâu hơn. Những bề mặt làm việc của bơm đều được chế tạo với độ chính xác cao mới giúp tạo áp lực lớn và tiết kiệm nhiều lưu lượng.

Bơm phiến trượt

Thiết bị này bao gồm một trục bơm phía trên có phay rãnh hướng kính để lắp các phiến trượt. Sẽ có khoảng từ 2 – 20 phiến và số phiến này phụ thuộc vào kích cỡ bơm dầu. Trục bơm sẽ được lắp lệch tâm với vỏ bơm. Điều này sẽ tạo nên những khoang chứa dầu với áp suất cao và áp suất thấp.

Khi trục bơm 2 quay sẽ xuất hiện lực quán tính ly tâm. Nhờ lực này mà các phiến trượt 1 sẽ văn ra ép sát cạnh và giúp áp suất ở khoang đẩy. Lúc này dầu nhớt ô tô sẽ được chuyển vào đường dầu có áp suất cao liên tục và được đẩy lên đường dầu chính.

Bơm dầu trục vít

Trong một vài năm trở lại đây thì máy bơm dầu trục vít đang được sử dụng khá nhiều trong công nghiệp. Đặc biệt là đối với các hệ thống truyền động thuỷ lực. Bởi vì các máy thuỷ lực trục vít có nhiều ưu điểm vượt trội so với những loại khác. Có thể kể đến những ưu điểm như:

• Lưu lượng được điều hoà và ít dao động hơn so vơi lưu lượng của các loại máy thuỷ lực bánh răng.
• Hiệu suất hoạt động được đánh giá là tương đối cao.
• Kết cấu nhỏ, gọn, chắc chắn và không gây ồn.
• Làm việc bình thường với cả số vòng quay lớn và áp suất cao

Bơm dầu trục vít thường chỉ được sử dụng trên các động cơ tàu thuỷ và tĩnh tại cỡ lớn. Để nâng cao hiệu quả làm việc của bơm trục vít thì người ta đã sử dụng loại bơm ba trục vít có dạng ren.

Bơm dầu piston

Đây là loại bơm dầu có piston chuyển động tịnh tiến trong xilanh, tạo vùng chân không để hút và đẩy chất lỏng đi. Nếu như bơm piston được kéo bởi một động cơ thì chuyển động quay của trục động cơ sẽ biến đổi thành chuyển động tịnh tiến của piston bên trong xilanh.

Khi nghiên cứu những chuyển động không ổn định của chất lỏng trong quá trình hoạt động của bơm piston. Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy rõ tính chất dao động của lưu lượng và áp suất khiến tổn thất thuỷ lực, gây chấn động. Nếu như bơm làm việc trong một hệ thống dài thì có thể sẽ xuất hiện các va đập thuỷ lực làm hỏng bộ phận khác của bơm và của cả hệ thống.

Vì nhược điểm cơ bản ở trên nên bơm dầu piston có hệ số không đều về lưu lượng lớn và không có tính liên tục. Nó không được dùng trong các hệ thống truyền động thuỷ lực và hệ thống điều khiển yêu cầu độ chính xác cao.

Như vậy bơm dầu là một trong những bộ phận quan trọng trên động cơ. Nhiệm vụ chính của bộ phận này là đảm bảo lượng dầu được đưa tới các bề mặt ma sát bên trong động cơ với một áp suất cao, ổn định và liên tục giúp chiếc xe hoạt động bình thường trong suốt quá trình di chuyển.